تاریخ 1/1/1 ترکیب تقویمی جالبی است اما هیچ کسی در ایران وجود ندارد که این تاریخ را روی تقویم دیده باشد، متولد این روز باشد یا محض وقایع نگاری آن را پای سندی ثبت کرده باشد؛ تاریخ هجری شمسی ایران از سال 1304 شروع می شود و به طور غیر رسمی از 1298.

دوم اسفند1298برای اولین بار تاریخ رسمی کشور بر اساس تقویم شمسی تنظیم شد و از آن به بعد، گاه شمار خورشیدی جایگزین گاهشمار قمری شد، گاه شماری که حالا در ایران و افغانستان به طور رسمی مورد استفاده قرار می گیرد، با این حال اجرای این تغییر تا 5سال پس از آن طول کشید.

دومین مجلس ملی ایران وقتی در سال 1304 طرح جایگزینی این تقویم را دریافت کرد، با مخالفت تعدادی از نمایندگان رو به رو شد که عقیده داشتند این تقویم می تواند در ادارات دولتی مورد استفاده قرار گیرد و نه به صورت عمومی.

در آن زمان وحیدالملک، نماینده تهران در مجلس با همراهی دیگر نمایندگان طرح تغییر تقویم ایران از قمری به شمسی را به مجلس ارائه کرد؛ تا آن زمان تقویم رایج در ایران،‌ تقویم هجری قمری بود که از قرن هفتم هجری با نوعی تقویم دوره‌ای دوازده حیوانی (به نامخَتا و اویغور) درآمیخته و تا سال 1304 شمسی مبنای زندگی مردم نظام اداری بود.

اما با تصویب تقویم خورشیدی در مجلس، ادارات دولتی،‌ بنگاه‌ها،‌ مؤسسات اداری و اقتصادی و تجار و کسبه موظف شدند به جای ماه‌های حمل،‌ ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، جدی، از اسامی فروردین، اردیبهشت، خرداد،‌ تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان،‌ آذر، دی، بهمن، اسفند استفاده کنند، همچنین شش ماه اول سال سی و یک روز، پنج ماه دوم سی روز و ماه آخر 29 روزه در نظر گرفته شد. برای سال‌های کبیسه هم 30 روز انتخاب و این تقویم به عنوان تقویم رسمی ایران پذیرفته شد.

تقويم هجري شمسي

به گزارش سایت ساعت 24 ، تقويمي كه ما از آن استفاده مي‌كنيم، يكي از دقيقترين و مناسبترين تقويم‌هاي جهان است، اما متاسفانه فقط اندكي از ما آن را به خوبي مي‌شناسيم و تاريخچه به وجود آمدن آن را مي‌دانيم. براي مثال، برخلاف تصور عموم، تقويمي كه امروز از آن استفاده مي‌كنيم، قدمت 1386 ساله ندارد، بلكه در همين دو قرن اخير تدوين شده است. ابتدا با مفهوم سال شمسي حقيقي آشنا شويد.

سال شمسي حقيقي

مدت زمان بين دو عبور متوالي مركز خورشيد از نقطه اعتدال بهاري است و مدت متوسط آن در ساعت 12 زيجي تاريخ صِفر ژانويه 1900 ميلادي، 24219878/365 شبانه‌روز يا معادل 365 شبانه‌روز و 5 ساعت و 48 دقيقه و 97/45 ثانيه حساب شده است. مدت متوسط سال شمسي حقيقي، ثابت نيست و سالانه معادل 0000000614/0 شبانه‌روز يا 00530/0 ثانيه از مدت متوسط سال شمسي حقيقي كاسته مي‌شود. مدت متوسط سال شمسي حقيقي ثابت نيست و بر اثر تغييرات تعدادي از مشخصه هاي نجومي، تغيير مي‌كند. (صياد 1373، ص 29)

تعریف تاریخ تقویم ها در ایران

در یک قرن گذشته، اهل تاریخ بنا به ذوق و سلیقه خود و بطور کلی، تاریخ ایران را قبل از کشف تمدن جیرفت به:  ایران ماقبل باستان،  ایران باستان، دوران اسلامی،  دوران معاصر،  تقسیم کرده بودند. هنوز بعد از کشف های بزرگ تاریخی،  هیچ تغییری در این تقسیم بندی ارائه نشده است، زیرا در ایران هیچ مرکز تعیین تعریف تقویم تاریخ نداریم. حتی در همان تقسیم بندی قدیمی،  تاریخ شمار یکسانی ارائه نشده است،  هر شخصی باب دل و دانش از یک نوع تاریخ استفاده می کند،  یکی از قمری دیگری از هجری شمسی،  و یکی دیگر از میلادی،  و یک وضع درهم و برهم ایجاد شده،  که هر شخص برای مطالعه آنها نیازمند داشتن یک برنامه کوچک تبدیل سالها است.

به منظور رفع این مشکل من پیشنهاد می کنم،  تاریخ ها را با تاریخ خورشیدی ایرانی که خ.ا، نامیده ام،  شمارش کنیم،  و دوران تاریخ را به موارد زیر تقسیم نماییم:

ـ تاریخ قبل از تمدن کهن ایران، که به قبل از خورشیدی ایرانی یا به اختصار ق.خ.ا،  می نامم.

ـ  تاریخ دوران تمدن کهن ایران، که از ابتدای خ.ا، تا دوران ماد می باشد.

ـ  تاریخ دوران باستان ایران از ابتدای ماد تا آخر شاهنشاهی ساسانیان می باشد.

ـ  تاریخ دوران اسلامی.

ـ  تاریخ دوران معاصر.

توجه:  یکبار دیگر توضیح دهم،  تاریخ خورشیدی ایرانی،  که من در نظر گرفته ام،  برابر با سابقه و مبدأ ۷۰۰۰ ساله ظروف ایرانی موجود در موزه های ایران و جهان با علامت گردونه مهر است،  که نشان از تمدن ۷۰۰۰ ساله است،  و نیز پایان هزاره هفتم است.

تبدیل سالها

خورشیدی ایرانی به هجری خورشیدی ــ  بدین منظور عدد ۵۶۰۸ را با عدد سال هجری خورشیدی جمع می کنیم،  مانند:

۷۰۰۰ = ۱۳۹۲ + ۵۶۰۸

عدد حاصل،  سال میترایی مورد نظر در سال هجری خورشیدی است،  و برعکس با کم کردن،  سال آریایی میترایی می شود.

خورشیدی ایرانی به میلادی:  یکمین سال میلادی برابر است با سال ۴۹۸۷ آریایی میترایی،  یعنی با کم و یا زیاد کردن این عدد،  سال  آریایی میترایی به میلادی و یا بر عکس تبدیل می شود. در مورد زمان بیشتر بخوانید.

هجری خورشیدی به هجری قمری ــ  برای تبدیل آنرا در ۱۱ (اختلاف بین روز های خورشیدی و قمری) ضرب کرده،  حاصل ضرب را به ۳۵۴ (تعداد روز های سال قمری) تقسیم می کنیم، عدد حاصل را با سال خورشیدی (شمسی) جمع می کنیم، سال قمری بدست می آید.  مثال: ۱۳۹۲ شمسی برابر است با

۱۴۳۵ = ۱۳۹۲ + ۴۳ = ۳۵۴ / ۱۵۳۱۲ = ۱۱ * ۱۳۹۲

به گزارش ساعت 24 ، هجری قمری به هجری شمسی ــ  آنرا در عدد ۱۱ ضرب کرده حاصل را به ۳۶۵ (تعداد روز های سال شمسی) تقسیم کنید، عدد حاصل را از سال قمری کم کنید، سال شمسی به دست می آید.

بیشت بدانید:

هجری شمسی به میلادی ــ  عدد ۶۲۱ را به سال شمسی بیفزایید،  سال میلادی به دست خواهد آمد،  و از کم کردن همین عدد از سال میلادی،  سال شمسی به دست خواهد آمد.